Hoe neem je vocals op?
De stem is een van de meest belangrijke elementen in elke vorm van muziek of audio.
Het raakt ons op emotioneels vlak het snelst.
Een goede vocal opname bereik je natuurlijk niet alleen met een alleen een goede microfoon. Welke factoren hebben daar dan nog meer invloed op?
In dit artikel zullen we een aantal invloeden bij langsgaan
Mic keuze
De keuze van de microfoon is uiteraard wel belangrijk, maar waarom?
Elke mic heeft een andere frequentiekarakteristiek. Dit wil zeggen dat microfoons het geluid op verschillende manieren weergeven. Het zou kunnen betekenen dat de ene microfoon net iets meer hoog weergeeft heeft dan een ander.
Bij het uitkiezen van een mic is het belangrijk dat je rekening houdt dat de mic aansluit bij hun stem. Dit helpt vaak ook met het comfortabel voelen van de zanger(es).
Een iets ouder iemand kan bijvoorbeeld een mic gebruiken die net wat brighter is op de high end, gezien hun stem vaak wat lager is.
Een voorbeeld waarbij een keuze van mic belangrijk is, is iemand die erg veel hoog heeft. Hierdoor zijn s’en en t’s extra “harsh”, naast dat dit verholpen kan worden met een de-esser kan je hier dus ook rekening met de microfoonkeuze. kies dan een mic met een iets mindere boost in het hogere spectrum.
Het type microfoon is ook erg van belang, zo heb je ook microfoons die speciaal gericht zijn op het opnemen van instrumenten in plaats van stem.
Een condensator wordt aangeraden voor vocalen gezien deze mic’s wat minder kleuren en wat gedetailleerder het geluid opnemen.
Overigens als de zanger voor het eerst in een studio is en beter bekend is met een dynamische microfoon (vooral voor live optredens gebruikt), probeer het en kijk of het de performance verbeterd. Dit is immers het meest belangrijke punt.
Om uiteindelijk te weten welke microfoon past is er maar een echt goede tip: experimenteer.
Elke microfoon klinkt namelijk net wat anders en fungeert ook al instrument, niet alleen als opname tool.
Ruimte:
De ruimte is natuurlijk altijd belangrijk, dit hoor je terug in de opname.
zie artikel over akoestiek.
Het helpt de kamer zo dood mogelijk te maken, zo blijf puur de vocal zelf over.
Natuurlijk kan niet iedereen dat zich veroorloven. In een “normale” kamer is de hoek vaak een goede optie, met wat kleden of dekens achter de vocalist kan je al een heel end komen.
De reden dat ze er achter hangen is omdat de microfoon gericht is op de vocalist, hier komt het meeste geluid vandaan.
Bedenk hierbij dat een slaapkamer vaak een betere locatie is dan een woonkamer, gezien er vaak meer isolerend materiaal aanwezig is.
Eventueel kan er gebruik gemaakt worden van een reflectiefilter (een kap met foam achter de mic), dit helpt echter vooral voor de reflecties die via de muur terug komen.
Afstand tot de mic
De afstand tot een mic heeft meer invloed dan je denkt.
Hoe dichter bij de microfoon er wordt gezongen, hoe meer er het proximity effect optreed. Dit effect zorgt ervoor dat er meer laag bij komt, hierdoor wordt de stem erg warm (denk aan een radiostem). Dit kan in sommige gevallen gewenst zijn en in sommige gevallen niet.
Hoe verder de stem van de microfoon verwijderd is, hoe dunner het geluid wordt, dit werkt beter bij iemand die wat harder zingt of tegen schreeuwen aanzit.
Het betekent overigens ook dat de kwaliteit van een opname verandert als iemand steeds met zijn hoofd beweegt tijdens het opnemen.
Sfeer/ communicatie
Naast de microfoonkeuze, ruimte en afstand is de sfeer erg belangrijk en misschien wel belangrijker. De stem is hier namelijk waarmee gespeeld wordt en deze is erg persoonlijk.
Een goede performance krijg je alleen als vocalisten zich zo comfortabel mogelijk voelen
Als ze een voorkeur hebben voor microfoon, geef ze deze dan als dat mogelijk is, ook al is die van jou beter, hij heeft in ieder geval het gevoel dat je naar hem luistert.. Zorg voor dat kopje thee (warme dranken helpen ook bij het vochtig houden van de keel) of water.
Als de performer gespannen is of het niet loopt zoals hij of zij wil, valt dit meteen te horen in de stem. Dit wil je natuurlijk zo veel mogelijk voorkomen
Uiteindelijk is de performance het allerbelangrijkste, al heb je een mic van 4000 euro en een kamer die compleet dood is, als de performance niet goed is heb je niet veel aan de opname.
Headphone mix
Een goede headphone mix is ook erg belangrijk.
Zorg ervoor dat de stem niet te hard staat zodat de vocalist nog wel goed kan intoneren.
Als de rest van de instrumenten al zijn opgenomen, zorg dat deze mix al stabiel is, zo kan de vocalist zichzelf al goed plaatsen in de rest van het nummer.
Denk er wel aan de headphone goed geïsoleerd is, het zou zonde zijn als er bijvoorbeeld een clicktrack bleed in je opname.
Zorg dat naast de mix, de koptelefoon ook lekker zit zodat iemand zich niet ergert na een uurtje opnemen.
een aantal aanvullende tips/vuistregels zijn
- Gebruik een popfilter, dit stopt de p’s en t’s van te harsh klinken.
- Denk aan het gainstagen , je wilt niet dat de vocal clipt op de hardere stukken. Gebruik eventueel een heel klein beetje compressie als de stem ontzettend dynamisch is.
- Wees voorzichtig met effecten toevoegen voordat je opneemt. Voeg deze wel toe als een vocalist ze wil horen tijdens het opnemen, maar neem het verder kaal op.
- Lees geen vocals van een blaadje of mobiel. Dit kan zorgen dat de performer niet soepel zingt, maar voorleest. Daarnaast kan dit ook zorgen voor kamfiltering, waardoor bepaalde frequenties worden uitgedoofd.
- Iets onder een hoek opnemen. Dit kan gevaarlijk zijn, maar het kan helpen tegen de p’s en t’s. Zorg er wel voor dat je tegen de voorkant aan blijft zingen en niet off axis zit.
